BİTKİLƏR DÜNYASI »

• Çətin şərtlərdə rahatca yaşaya bilən bitkilər

  ---

  

  
  

  Çöl bitkilərinə təqlid qabiliyyətini və çətin şərtlərdə yaşama xüsusiyyətlərini verən aləmlərin Rəbbi Allahdır. Çölün quraq mühitinə yaxından baxdığımızda müxtəlif xüsusiyyətlərə sahib bitkilər diqqətimizi çəkir. Bu bitkilər, xüsusi dizaynları və fərqli növləri ilə çox çətin şərtlərdə rahatca yaşaya bilirlər. Onlar bu iqlim şərtləri üçün xüsusi olaraq yaradılmış bir möcüzələrdir.

  Çöl bitkiləri, həddindən artıq isti və susuzluqla başa çıxmaq üçün iki yola müraciət edirlər. Birincisi, sahib olduqları dayanıqlı quruluşu istifadə etmək, ikincisi də yuxuda qalmaqdır. Maraqlı strukturları və xüsusi dizaynları sayəsində quraq iqlimlərdən zərər görməyən bu bitkilərdə yarpaq, həm gövdə, həm fotosintez orqanı, həm bir qida və su anbarı həm də qalın quruluşu ilə bir müdafiə etmə orqanıdır.

  Bəzi anbar funksiyası yerinə yetirən yarpaqlar isə ətrafda olan qayaları təqlid edən strukturları ilə bir kamuflyaj mütəxəssisidirlər. Müxtəlif heyvanların kamuflyaj etməsi sıx qarşılaşdığımız möcüzələrdən biridir. Ancaq bir bitkinin kamuflyaj etməsi çox vərdiş etmədiyimiz bir vəziyyətdir. Ətrafındakı qayaları təqlid edəbilən bir bitkinin hansı xüsusiyyətlərə sahib olması lazım olduğunu düşünsək, nə qədər heyrət verici bir hadisə ilə qarşı-qarşıya olduğumuzu daha yaxşı anlaya bilərik. Hər şeydən əvvəl bu bitkinin, çöl mühitini çox yaxşı bilməsi, ətraf şərtlərindən xəbərdar olmalıdır. Buna görə ətrafdakı bəzi heyvanlardan xilas olmaq və eyni zamanda həddindən artıq istilərə etiraz etmək üçün müəyyən bir şəkil və müdafiə etmə sistemi planlamalıdır. Nəticədə qayaların özü üçün ən ideal model olduğuna qərar verməlidir. Özünü qayalara bənzətsə gözə batmayacağını və daş kimi həcmli bir quruluşun anbar vəzifəsini rahatca yerinə gətirə biləcəyini düşünməli və bütün kimyəvi quruluşunu bu qərarına görə dəyişdirməlidir. Nə bir ağla, nə bir şüura, nə bir gözə sahib olmayan bitkilərin, özləri üçün belə həyati əhəmiyyəti olan qərarlar ala bilməyəcəkləri və bu qərarlarını tətbiq edə bilməyəcəkləri çox açıqdır. Yaxşı, bitkiləri olduqları mühit üçün ən uyğun quruluşa və şəklə qovuşduran nədir? Bütün canlıların təsadüflər nəticəsində meydana gəldiyini iddia edən təkamülçülər, qaya təqlidi edən çöl bitkilərinin də, bu xüsusiyyətə təsadüfən sahib olduqlarını iddia edirlər. Bu iddiaları yuxarıda izah edilən ssenaridən çox daha məntiqsizdir. Təsadüfən meydana gələn hansı hadisə, bir bitkiyə qüsursuz bir təqlid qabiliyyəti və çöl istisində ən çox ehtiyacı olan su anbarını qazandıra bilər? Bu bitkiləri bütün bu xüsusiyyətləri ilə yaradanın üstün bir elm və ağıl sahibi olan Allah olduğu çox açıqdır

  Yarpaqlardakı su anbarı

  Çöl bitkilərinin su və qida maddələrini anbar edəcək şəkildə hazırlanmış olan anbar yarpaqları, dam koruğu (Sedum) bitkisində olduğu kimi silindir şəklində və ya qayçı otunda (Carpobrotus) olduğu kimi prizma şəklində ola bilir. Quraq bölgələrdə yaşayan bu bitkilər su yığma xüsusiyyətlərindən ötəri təzə bir görünüşə sahibdirlər. Su, gövdə ya da yarpaqlarda geniş, incə divarlı hüceyrələrdə qorunur. Bu yarpaqların qalın üst təbəqəsi su itkisini azaldar. Çöl bitkilərinin qüsursuz dizaynlarının bir başqa xüsusiyyəti isə kürə şəklində olmalarıdır. Çünki kürə, ən kiçik səth sahəsinə sahib olması səbəbi ilə ən təsirli su yığma şəklidir. Çöl bitkilərinin qalın gövdələri, kürə şəkilləri və gündüzləri bağlı, gecələri açıq olan məsamələri, buxarlaşma ilə su itkisini azaldan bir quruluş meydana gətirər.

  Hər bitki suyu fərqli hissələrində anbar edər. Məsələn, Əsr bitkiləri yarpaqlarında, gecə açan Cereus bitkisi yeraltındakı soğanında, kaktus isə tombul gövdəsində su anbarlar. Səbir otu kimi bitkilər isə nadir olaraq yağan yağışları tutmaq üçün nov şəkilli yarpaqlarını açıq saxlayarlar. Bunun tam tərsinə Sarracenia minor kimi yağışlı bölgələrdə olan bitkilərin yarpaqları, həddindən artıq yağışdan qorunmaq üçün çətir kimidir. Hər bitkinin olduğu şərtlərə uyğun bir şəklə sahib olması, Allahın qüsursuz yaradışının bir göstəricisidir.

  Kaktusların hamısının uzunlamasına xəttləri ya da səthlərində çox sayda tikanlı çıxıntıları vardır. Bu bitkilərin, xəttli səthləri içlərində anbar edilən suyun miqdarına görə daralma və boşalma xüsusiyyətinə malikdir. Kaktus istiliyi yaya bilən, su ilə dolu gövdəsini heyvanlardan qoruyan və dikləşən iynələrə malikdir. Şamlı üst təbəqə, istinin bitkinin içinə işləməsini azaldaraq bitkini qoruyar. Ayrıca bu bitkilərin rəngləri solğun və parlaqdır. Beləcə üzərlərinə düşən şüanın çoxunu əks etdirirlər; bəziləri də günəş işığını əks etdirəcək ağ tüklərlə örtülmüşdür. Hər insan mütləq bir kaktus görmüşdür. Ancaq, kaktusa aid xüsusiyyətlərin estetik xaricində, bir çox məqsədə istiqamətli olaraq yaradılmış olması böyük bir möcüzədir. Kaktusun tikanlarından üzərindəki ağ tüklərə qədər hər bir parçasında bir plan, dizayn və məqsəd vardır. Bütün bunlar kaktusların təsadüfən meydana gəlmiş bitkilər ola bilməyəcəyini, üstün bir ağıl tərəfindən hazırlanaraq yaradıldıqlarını göstərən əhəmiyyətli dəlillərdir.

  Bu bitkilərin bəzi növləri, xüsusilə "pəncərə yarpağı" bitkisi, bütün gövdəsini torpağın altına basdırır və yalnız yarpaq uclarını xarici səthə çıxarıb göstərir. Yarpaq ucları şəffafdır ancaq yarpaq uclarının bir az içəri tərəfində fotosintez edən hüceyrələr olur. İncə xəttlər şəklində düzülən bu hüceyrələr pəncərə deyilən yarpaq uclarından girən işığı tutub fotosintez əməliyyatı üçün istifadə edirlər. Bu xüsusi dizaynları nəticəsində su itkisini böyük miqdarda azaldan və torpağın altında qalaraq qızğın günəşdən xilas olan bitki, bir çox canlının qısa bir müddət belə dözə bilmədiyi çöl istilərində heç çətinlik çəkmədən yaşayır. (Harun Yəhya, Yaşıl Möcüzə Fotosintez)

  Əlbəttə ki hər bitki ilk yaradıldığı gündən etibarən, onu yaradan sonsuz elm və ağıl sahibi Allahın ilham etdiyi şəkildə hərəkət etməkdədir. Əldən düşmüşün hər hüceyrəsinin, hətta hər atomunun necə hərəkət etməsi lazım olduğu, an və an ona bildirilməkdədir. Bu həqiqət bir Quran ayəsində belə açıqlanmaqdadır: Yeddi (qat) göyü və bir o qədər də yeri yaradan Allahdır. Allahın hər şeyə qadir olduğunu, Allahın hər şeyi elm (Öz əzəli elmi) ilə ehtiva etdiyini biləsiniz deyə, (Allahın) əmri onların arasında (mövcud olan bütün məxluqata) nazil olar. (Talaq surəsi, 12)

  İzlənmə sayı: 1474